Ivf و iui چیست؟ و چگونه انجام می شود؟
سفر برای رسیدن به فرزندآوری گاهی با چالش‌هایی همراه است و امروزه علم پزشکی با روش‌های کمک باروری (ART) راهگشای بسیاری از زوج‌ها شده است. در میان این روش‌ها، دو نام بیش از همه شنیده میشود: IVF و IUI. اما Ivf و iui چیست و چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟ برای بسیاری از زوج‌ها، درک اینکه منظور از ivf چیست و یا اینکه iui چیست و چگونه انجام میشود، اولین قدم برای تصمیم‌گیری آگاهانه است. دانستن فرق iui و ivf به شما و پزشکتان کمک می‌کند تا بهترین و مناسب‌ترین مسیر درمانی را انتخاب کنید. در این مقاله، به صورت دقیق و با جزئیات کامل، به بررسی این دو روش محبوب کمک باروری می‌پردازیم تا تمامی ابهامات شما برطرف گردد. همچنین پیشنهاد می شود از صفحه فرق بچه های ای وی اف با طبیعی دیدن کنید.
منظور از ivf چیست
IVF که مخفف عبارت “In Vitro Fertilization” است، به معنای “لقاح در محیط آزمایشگاه” یا “لقاح خارج از بدن” می‌باشد. این روش یکی از پیشرفته‌ترین و مؤثرترین تکنیک‌های کمک باروری است که در آن، فرآیند ترکیب اسپرم و تخمک به جای آنکه در لوله‌های فالوپ بدن زن رخ دهد، در یک ظرف مخصوص آزمایشگاهی (پتری دیش) انجام میشود. جنین حاصل از این لقاح، پس از چند روز رشد اولیه، به رحم مادر منتقل میشود تا لانه‌گزینی کرده و به رشد خود ادامه دهد. این فرآیند پیچیده شامل چندین مرحله کلیدی است. پیشنهاد می شود از صفحه ایا ای وی اف بار اول جواب میده دیدن کنید.
مراحل اصلی در چرخه درمان IVF
در یک چرخه قاعدگی طبیعی، بدن زن معمولاً یک تخمک بالغ آزاد می‌کند. اما برای افزایش شانس موفقیت IVF، نیاز به تعداد تخمک‌های بیشتری است. به همین دلیل، پزشک داروهای هورمونی تزریقی را برای بیمار تجویز می‌کند تا تخمدان‌ها را برای تولید همزمان چندین تخمک بالغ تحریک کند. در طول این دوره که حدود 8 تا 14 روز طول می‌کشد، وضعیت فولیکول‌ها با سونوگرافی و سطح هورمون‌ها با آزمایش خون به دقت کنترل میشود.
مرحله دوم: تخمک‌کشی (Egg Retrieval)
زمانی که تخمک‌ها به بلوغ کافی رسیدند، طی یک عمل جراحی سرپایی و کوتاه به نام “پانکچر تخمدان”، آن‌ها از بدن خارج می‌شوند. این عمل با بیهوشی سبک یا آرام‌بخش انجام شده و پزشک با هدایت سونوگرافی، یک سوزن نازک را از طریق واژن وارد تخمدان‌ها کرده و مایع حاوی تخمک‌های بالغ را از فولیکول‌ها بیرون می‌کشد.
مرحله سوم: لقاح در آزمایشگاه
در همان روز تخمک‌کشی، نمونه اسپرم از شریک مرد دریافت میشود. سپس متخصص جنین‌شناسی، اسپرم‌های باکیفیت را جدا کرده و آن‌ها را در کنار تخمک‌های جمع‌آوری شده در محیط کشت آزمایشگاهی قرار می‌دهد تا لقاح به صورت طبیعی انجام شود. در موارد ناباروری شدید مردانه، از روشی به نام میکرواینجکشن یا ICSI استفاده میشود که در آن، یک اسپرم سالم مستقیماً به داخل هر تخمک تزریق می‌گردد تا شانس لقاح به حداکثر برسد.
مرحله چهارم: انتقال جنین (Embryo Transfer)
جنین‌های تشکیل شده برای 3 تا 5 روز در انکوباتورهای مخصوص رشد می‌کنند. سپس بهترین و باکیفیت‌ترین جنین (یا جنین‌ها) انتخاب شده و طی یک فرآیند ساده و بدون درد، با استفاده از یک لوله بسیار نازک (کاتتر) از طریق واژن به داخل رحم مادر منتقل میشود.
iui چیست و چگونه انجام میشود
IUI که مخفف عبارت “Intrauterine Insemination” است، به معنای “تلقیح داخل رحمی اسپرم” می‌باشد. این روش نسبت به IVF بسیار ساده‌تر و کم‌تهاجمی‌تر است. در IUI، لقاح در داخل بدن زن اتفاق می‌افتد. هدف اصلی این روش، افزایش تعداد اسپرم‌های باکیفیت و متحرکی است که به لوله‌های فالوپ (محل اصلی لقاح) می‌رسند و در نتیجه، شانس برخورد اسپرم با تخمک و وقوع بارداری را بالا می‌برند. همچنین پیشنهاد می شود از صفحه آی یو آی برای چه کسانی جواب می دهد دیدن کنید.
مراحل انجام فرآیند IUI
مرحله اول: آماده‌سازی و زمان‌بندی
زمان‌بندی در IUI نقشی حیاتی دارد. این عمل باید دقیقاً در حوالی زمان تخمک‌گذاری انجام شود. پزشک ممکن است چرخه طبیعی شما را با کیت‌های تخمک‌گذاری یا سونوگرافی دنبال کند. در برخی موارد نیز برای اطمینان از آزاد شدن تخمک یا افزایش تعداد تخمک‌ها، داروهای خوراکی یا تزریقی خفیفی (مانند کلومیفن سیترات) برای تحریک تخمک‌گذاری تجویز میشود.
مرحله دوم: جمع‌آوری و شستشوی اسپرم
در روز انجام IUI، نمونه اسپرم از شریک مرد یا از بانک اسپرم (در صورت استفاده از اسپرم اهدایی) گرفته میشود. این نمونه به آزمایشگاه فرستاده شده و در آنجا طی فرآیندی به نام “شستشوی اسپرم”، اسپرم‌های سالم، فعال و متحرک از مایع منی و اسپرم‌های بی‌کیفیت جدا می‌شوند. این کار باعث تغلیظ اسپرم‌های باکیفیت در حجم کمی از مایع میشود.
مرحله سوم: فرآیند تزریق (تلقیح)
فرآیند تلقیح بسیار سریع و شبیه به تست پاپ اسمیر است. بیمار روی تخت معاینه دراز می‌کشد و پزشک با استفاده از یک اسپکولوم، دهانه رحم را مشاهده می‌کند. سپس کاتتر بسیار نازک و انعطاف‌پذیری که حاوی نمونه اسپرم شسته‌شده است، به آرامی از دهانه رحم عبور داده شده و محتویات آن مستقیماً در قسمت فوقانی حفره رحم تخلیه میشود. کل این فرآیند معمولاً تنها چند دقیقه طول می‌کشد.
فرق iui و ivf
اگرچه هدف نهایی هر دو روش کمک به بارداری است، اما تفاوت‌های بنیادین زیادی بین آن‌ها وجود دارد. درک این تفاوت‌ها به زوجین کمک می‌کند تا دید واقع‌بینانه‌تری نسبت به گزینه‌های درمانی خود داشته باشند. در جدول زیر، مقایسه جامعی بین این دو روش ارائه شده است.
| ویژگی (Feature) | IUI (تلقیح داخل رحمی) | IVF (لقاح خارج از بدن) |
| محل لقاح | داخل بدن زن (در لوله‌های فالوپ) | خارج از بدن (در محیط آزمایشگاه) |
| میزان تهاجمی بودن | کم‌تهاجمی؛ بدون نیاز به جراحی | تهاجمی‌تر؛ نیازمند عمل جراحی سرپایی (تخمک‌کشی) |
| هزینه | به مراتب کمتر | به مراتب گران‌تر و پرهزینه‌تر |
| داروهای هورمونی | معمولاً بدون دارو یا با داروهای خوراکی/تزریقی خفیف | نیازمند داروهای هورمونی تزریقی قوی و متعدد |
| فرآیند آزمایشگاهی | محدود به شستشو و آماده‌سازی اسپرم | پیچیده؛ شامل کشت تخمک، لقاح، و رشد جنین |
| شانس موفقیت در هر دوره | معمولاً پایین‌تر (حدود 10% تا 20%) | معمولاً بالاتر (بسته به سن و شرایط، می‌تواند به بیش از 40%40 برسد) |
| زمان مورد نیاز | فرآیند تزریق چند دقیقه طول می‌کشد | کل چرخه درمان حدود 4 تا 6 هفته زمان می‌برد |
Ivf و iui چیست
به طور خلاصه، IVF و IUI دو رویکرد متفاوت برای غلبه بر ناباروری هستند. IUI یک روش خط اول، ساده‌تر و ارزان‌تر است که با قرار دادن اسپرم در نزدیکی محل لقاح، به طبیعت کمک می‌کند. در مقابل، IVF یک روش پیشرفته‌تر و کنترل‌شده‌تر است که کل فرآیند لقاح و تشکیل جنین اولیه را به خارج از بدن و به محیط آزمایشگاه منتقل می‌کند. انتخاب بین این دو روش کاملاً به علت ناباروری، سن زن، سلامت عمومی زوجین و سابقه درمان‌های قبلی بستگی دارد.
چه کسانی کاندید مناسب IUI هستند؟
- زوج‌های با ناباروری با علت نامشخص (Unexplained Infertility)
- مشکلات خفیف در اسپرم مرد (مانند تعداد یا تحرک کم)
- مشکلات مربوط به دهانه رحم (سرویکس) یا موکوس سرویکال
- اختلالات تخمک‌گذاری
- آندومتریوز خفیف
- استفاده از اسپرم اهدایی
چه کسانی به سراغ IVF می‌روند؟
- انسداد یا آسیب شدید لوله‌های فالوپ
- ناباروری شدید مردانه (تعداد یا کیفیت اسپرم بسیار پایین)
- کاهش شدید ذخیره تخمدان یا کیفیت پایین تخمک‌ها
- اندومتریوز شدید
- شکست در چندین دوره درمان با IUI
- نیاز به استفاده از تخمک اهدایی یا رحم جایگزین
- نیاز به غربالگری ژنتیکی جنین‌ها قبل از انتقال (PGD/PGS)
سخن نهایی
تصمیم‌گیری برای شروع درمان ناباروری یک گام بزرگ و پراسترس است. روش‌های IUI و IVF هر دو ابزارهای قدرتمندی در دست متخصصان برای تحقق رویای فرزندآوری هستند. IUI به عنوان یک گزینه ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر، اغلب به عنوان اولین قدم درمانی پیشنهاد میشود، در حالی که IVF با وجود پیچیدگی و هزینه بالاتر، شانس موفقیت بیشتری را برای موارد پیچیده‌تر فراهم می‌کند. مهم‌ترین اقدام، مشاوره با یک متخصص ناباروری مجرب است. پزشک با بررسی دقیق شرایط شما، بهترین و مؤثرترین مسیر درمانی را پیشنهاد خواهد داد و شما را در این سفر حساس و پرامید همراهی خواهد کرد.
